Thác Liêng Nung nằm ở địa bàn bon N’riêng, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa), là một thác nước đẹp, ẩn mình dưới 1 đồng bằng. Từ bao đời nay, đồng bào Mạ vẫn thường tự hào về thác Liêng Nung, bởi vì dòng thác này chưa bao giờ cạn và có truyền thuyết gắn với di sản lập đất, lập bon của các bon làng cổ ở đây.
Xem thêm : Thu nhoi bong hinh con Rua vai Thai Nhà May Mắn

Theo già làng K’Măng, hiện ở bon N’riêng, xã Đắk Nia thì hiện giờ cũng chỉ có 1 vài người già trong bon còn nhớ được truyền thuyết độc quyền về thác Liêng Nung. Truyền thuyết kể rằng, thác Liêng Nung là dòng thác duy nhất của dòng suối Đắk Ninh, bắt nguồn từ những khu rừng thiêng nên nước trong vắt, uống vào thì khỏe mạnh, chống lại được bệnh tật. Theo tiếng khu vực thì Liêng là thác, còn Nung là nơi lưu trú. Bởi vì, nhờ uống nước, tắm táp, thư thái ở đây, nên người và súc vật mạnh khỏe, phát đạt đông đúc. Tuy nhiên, vào 1 năm xa xưa, trời nắng hạn khiến cho không chỉ cây trồng mà cây rừng cũng bị chết rũ, thú rừng và vật nuôi bị chết khát nhiều vô kể. Chỉ riêng người và súc vật ở vùng Liêng Nung này là còn sống sót nhờ dòng thác Liêng Nung thần kỳ. Người dân quanh địa phương như Đắk Đu, Đắk Măng… cũng kéo tới uống nước Liêng Nung. Thế nhưng, chỉ được một khoảng thời gian ngắn, những kẻ hung tợn từ nơi xa tới đã nổi lòng tham chiếm lấy dòng thác này. Chúng đã gây hấn, phá ống lồ ô hứng nước đang dựng dưới thác và dùng hung khí đánh đuổi mọi người. Để bảo vệ dòng nước quý, K’Ẹ- một thanh niên cường tráng, khỏe mạnh đã tập hợp trai tráng, người dân trong bon chiến đấu, đánh đuổi kẻ xâm lược suốt một ngày ròng. Cuộc hỗn chiến đã cướp đi hàng trăm sinh mạng của đôi bên và chỉ còn 1 mình chàng K’Ẹ sống sót. Còn lại một mình, không đồng đội thích, K’Ẹ buồn rầu nhìn cảnh bon làng xác xơ, xác chết ngổn ngang, nên đã lên cung đường tìm người giúp mình. Bỗng một hôm, chàng gặp một cô gái đang nằm thoi thóp bên một gốc cây khô vì khát nước, nên đưa về dòng Liêng Nung lấy nước cho uống. bí ẩn thay, sau khi uống nước của dòng thác, người con gái có tên là H’Dệt không chỉ khỏe ra mà còn “lột xác” trở nên vô cùng xinh đẹp. Thế là từ đó K’Ẹ và H’Dệt đã nên duyên vợ chồng. Sau khi lấy nhau, vợ chồng K’Ẹ chăm chỉ làm ăn, nên rẫy nhiều vô kể, lúa chất đầy kho. Nàng H’Dệt thì khéo tay biết làm tất cả mọi việc, từ ủ rượu cần cho đến dệt thổ cẩm, đan lát… Ít lâu sau, 2 vợ chồng đã sinh được hai người con trai khỏe mạnh, đặt tên là K’Pên và K’Peo. Sau khi hai con đã biết quấn cái khố thì một hôm nàng H’Dệt xuống thác tắm và từ đấy không quay về nữa. K’Ẹ và các con đi tìm thì chỉ nghe một giọng nói thần bí từ thác vọng lại rằng: “H’Dệt là tiên được Giàng cử xuống để giúp người Mạ ở đây duy trì nòi giống, hết thời hạn nàng phải quay về trời”. Bố con K’Ẹ buồn lắm nên ngày ngày đều xuống thác những mong gặp được nàng H’Dệt, nhưng hình bóng chẳng thấy đâu, chỉ dòng thác thì hiền hòa hơn và dòng chảy ngày càng giống như mái tóc của nàng H’Dệt. Biết không thể gặp lại được H’Dệt, bố con K’Ẹ từ đó dốc sức làm ăn. 2 người con cũng lấy vợ, sinh con lập nên ba bon N’riêng, Bu Sốp và Ting Wel Đơm tồn tại và phát đạt cho đến bây giờ.

Ngày nay, bà con ở các bon N’riêng, Bu Sốp và Ting Wel Đơm ở xã Đắk Nia vẫn luôn tự hào về nguồn gốc của mình và luôn sống khăng khít, đoàn kết như anh em 1 nhà, vui buồn đều có nhau. Vào mỗi dịp tổ chức sự kiện Tách Năng Yô, bà con còn có lệ lấy nước ở dòng thác Liêng Nung để ủ rượu cần và nấu nước. Trâu bò trước khi làm lễ hiến sinh cho thần linh cũng được đưa xuống tắm ở thác. Riêng đối với thác Liêng Nung, luật tục của các bon đều qui định rõ, không ai được tự tiện chặt cây tại khu rừng thiêng quanh thác, nếu vi phạm sẽ bị phạt nặng. Để bảo vệ thác, bà con ở ba bon còn chia đều đất để canh tác, cùng nhau chia ngọt, sẻ bùi.
Tham khảo : tinh bột nghệ Maison Chance

Những 5 gần đây, do thượng nguồn suối Đắk Ninh đã được ngăn đập để chứa nước dịch vụ sản xuất nông nghiệp nên thác Liêng Nung ngày càng ít nước, “mái tóc” của nàng H’Dệt ngày càng “mỏng” đi và đang đứng trước nguy cơ hết nước vào mùa khô. Chính vì vậy, hơn ai hết, bà con các bon làng nơi đây đang rất mong chờ những dự án du lịch mà tỉnh đã và đang qui hoạch, kêu gọi đầu tư sớm được triển khai để bảo vệ dòng thác Liêng Nung trường tồn mãi với thời gian.

Trung tâm nuôi dạy trẻ - Maison Chance

Địa chỉ: 19A, Đ. Số 1, Kp 9, P. Bình Hưng Hoà A Q. Bình Tân, Tp. Hồ Chí Minh, Việt Nam

Hotline : 090 906 2528

Web site tour du lịch Đắk Nông Maison Chance : maison-chance.org/shop

View more random threads: