Tháp nước ở Việt Nam xuất hiện vào khoảng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, ở hầu hết những đô thị do người Pháp quy hoạch và xây dựng, nhằm phục vụ cho cư dân đô thị và chính sách đô hộ thuộc địa.











Tại TP.HCM, tháp nước nằm trong khuôn viên Công ty cấp nước Sài Gòn (Sawaco) được xây dựng vào năm 1886, đến nay gần 130 tuổi, được cho là tháp nước cổ nhất ở Sài Gòn. Trước khi xây dựng tháp nước này, năm 1879, người Pháp đã xây dựng một tháp nước nằm ở vị trí Hồ Con Rùa để phục vụ cho cư dân Sài Gòn nhưng đến 1921, tháp nước này bị phá bỏ để xây dựng tượng đài và công trường.

Tháp nước nằm trong khuôn viên Sawaco được xây dựng 3 tầng, có độ cao tương đương tòa nhà 10 tầng, đường kính tháp nước khoảng 10 mét. Tháp nước ngưng hoạt động vào khoảng năm 1940 nhưng trông bề ngoài còn khá nguyên vẹn. Tháp nước thiết kế có hệ thống đường ống dẫn nước lên, xuống, tường xây bằng gạch, dày gần 2m, mái lợp tôn. Hai bồn chứa nước trên thủy đài có hình phễu, được làm bằng thép không rỉ, có khả năng cung cấp khoảng 1.500m3 mỗi ngày cho cư dân Sài Gòn.

Lúc bấy giờ nước từ những cụm giếng cạn trong khu vực nội thành sau khi đưa về giếng trung tâm xử lý được bơm lên tháp nước, phân phối cho người tiêu dùng thông qua các đường ống dẫn. Tháp nước có thể cung cấp nước ngay cả khi mất điện, vì dựa vào áp suất thủy tĩnh ở độ cao của tháp để đẩy nước vào hệ thống đường ống phân phối cho sinh hoạt và sản xuất. Tuy nhiên, nước sạch lúc bấy giờ không nhiều, người dân Sài Gòn chỉ dùng để nấu ăn hoặc để uống. Còn nước dùng cho các sinh hoạt khác thường lấy từ kênh rạch, do lúc ấy môi trường còn trong lành.

Mặc dù đã tồn tại hơn một thế kỷ nhưng các mảng tường của tháp nước trông vẫn còn chắc chắn, chỉ một vài mảng tường nhỏ bị bong tróc lộ ra những lớp gạch đỏ au.

Hiện nay, nhiều tháp nước trên thế giới được coi là mang ý nghĩa lịch sử và được đưa vào danh sách di sản cần bảo tồn. Mới đây Sawaco đã bàn giao tháp nước này cho Saigon Co.op để thực hiện dự án phát triển du lịch kết hợp làm khu trưng bày lịch sử ngành cấp nước TP.HCM.


Theo vietnamtourism.com