Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, tổng lượng chất thải rắn của Việt Nam vào khoảng 12,8 triệu tấn/năm - trong đó khu vực thị trấn là 6,9 triệu tấn/năm - được xử lý chủ công bằng phương pháp chôn lấp (Hà Nội 95%, TPHCM 76%).

Công ty xử lý chất thải công nghiệp Nhiều địa phương đang nỗ lực tìm kiếm một công nghệ tiên tiến nhằm tháo gỡ tình trạng khó khăn trong xử lý rác hiện nay. Việc tìm kiếm giải pháp như thế có vẻ như đang giải quyết việc từ ngọn.

Khi chôn lấp là nhiều

Năm 2016, nhiều cư dân khu thị trấn Phú Mỹ Hưng, quận 7, TPHCM đã không chịu nổi với mùi hôi thối thổi vào các căn hộ của mình. Có cư dân đã phải lắp thêm tấm than hoạt tính vào các cửa sổ, máy lạnh hòng lọc mùi thối chui vào nhà. Hàng loạt cư dân đòi điều tra, xử lý nguồn hôi thối. sau cuối, “thủ phạm” được cho là từ một công sở xử lý rác gần đó.

Mới tháng 7 rồi, nhiều cư dân xã Nam Sơn (Sóc Sơn, Hà Nội) đã phong tỏa, chặn xe chở rác vào khu hòa hợp xử lý chất thải do cho rằng người dùng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của hơn 700 hộ dân khu vực này.

Tại Hội An, năm 2011, công ty xử lý rác Hội An đã được khánh thành và đưa vào hoạt động theo bí quyết xử lý vi sinh làm phân bón (compost). Tuy nhiên, đến năm 2013, Phó giám đốc người tiêu dùng Lê Thị Bích Thủy đã đau buồn cho biết lượng phân phân phối ra không tiêu thụ được do còn lẫn nhiều tạp chất, không đáp ứng được thị trường và ảnh hưởng môi trường.

Đây chỉ là những thực trạng tiêu biểu trong khoảng 35 mọi người xử lý chất thải rắn trên cả nước, chưa kể khoảng 50 lò đốt cỡ nhỏ với HP khoảng 500 kí lô gam/giờ. Việt Nam vẫn chưa tìm ra và xác định được một công nghệ xử lý rác tuyệt vời, thích hợp với điều kiện, hoàn cảnh của mình.

khoa học xử lý không cần phân loại có là logic? Công ty xử lý chất thải công nghiệp - báo giá xử lý chất thải nguy hại

Tháng 2-2017, TPHCM đã chấp nhận chủ trương xây dựng dân dụng khí hóa chất thải bằng công nghệ plasma của Trisun Green Energy Corporation (Úc). Đây là dự án lớn nhất về xử lý rác tại Việt Nam bằng công nghệ plasma với tổng vốn đầu tư hơn 520 triệu đô la Mỹ và đơn giá xử lý rác sinh hoạt là 20,628 đô la Mỹ/tấn. Theo nhiều nhà công nghệ, chuyên gia thì đây là khoa học tiên tiến, có thể bảo đảm được các tiêu chí về khoa học, kinh tế, xã hội và môi trường của một dự án xử lý rác.

Tuy nhiên, theo Giáo sư Nguyễn Quốc Sỹ thì đến thời điểm hiện nay, chưa có quốc gia nào ứng dụng khoa học plasma cho xử lý rác sinh hoạt bởi tầm giá cao. Đồng thời, kỹ thuật này chỉ ứng dụng cho xử lý các chất thải độc và cực độc (các chất từ vũ khí hóa học, các đầu đạn bẩn, chất thải phóng xạ...). Chia sẻ về việc này, kỹ sư Nguyễn Thị Mỹ (Việt kiều Úc), người vẫn luôn giữ quan điểm quy trình xử lý rác của Việt Nam phải mở đầu từ việc phân loại đầu nguồn cho biết tại hội nghị về xử lý rác ở Hàn Quốc, nhiều người tham dự đã chỉ ra sự bất cập về tầm giá xử lý rác của kỹ thuật plasma, ngoài một lượng điện năng nhất định, các loại rác sau khi được đốt bằng kỹ thuật này chẳng để lại một thứ gì có thể dùng được.

Với dự án nhắc đến ở trên, ngoài chuyện đơn giá khá cao, thì nguy cơ “đói rác” là thấy được khi công suất người tiêu dùng 5.000 tấn/ngày (rác sinh hoạt, chất thải công nghiệp, nguy hiểm và bùn thải) Dường như tổng lượng rác bây giờ của TPHCM khoảng 8.300 tấn/ngày và tổng ngựa các dân dụng xử lý rác đang và sẽ vận hành tại đô thị đã vào khoảng 11.000 tấn/ngày (VW 5.500 tấn, Vietstar Lemna 1.500 tấn, Khu kết hợp xử lý chất thải rắn Tây Bắc 2.200 tấn, Tâm Sinh Nghĩa 1.300 tấn, Môi trường đô thị 500 tấn).


Điều nghịch lý tại Việt Nam hiện tại, Bên cạnh đó xã hội càng phát triển, căn nhà của xí nghiệp ngày càng sạch, thuận tiện và phong cách thì đường phố lại càng nhếch nhác, rác rưởi nhiều hơn. bởi vậy, việc đầu tiên cần làm chưa phải là xây dựng những người dân xử lý rác thải to đùng mà chính là giáo dục, đưa văn minh về bảo vệ môi trường, trong đó có rắc rối rác thải vào trong tư duy của mọi nhà máy.

Giải pháp phải từ nguồn

Điều nghịch lý tại Việt Nam bây giờ, Bên cạnh đó xã hội càng vững mạnh, căn nhà của người dân ngày càng sạch, tiện nghi và phong cách thì đường phố lại càng nhếch nhác, rác rưởi nhiều hơn. Tìm kiếm kỹ thuật tiên tiến để xử lý chất thải rắn là một nhu cầu thiết yếu trong bối cảnh rác thải sinh hoạt đang xâm chiếm, phá hoại môi trường sống của người dân từ vùng quê xa xôi đến các đô thị. Tuy nhiên các giải pháp công nghệ hiện đại chỉ góp phần vào khâu sau cùng của quy trình quản lý, thu gom và xử lý chất thải chứ không thể đổi mới nhận thức, tư duy và nghĩa vụ của công ty với rác thải. bởi vậy, việc trước tiên cần làm chưa phải là thành lập những nhà máy xử lý rác thải mập mạp mà chính là giáo dục, đưa tân tiến về bảo vệ môi trường, trong đó có việc rác thải vào trong tư duy của mọi nhà máy.

Tiếp đó, một rắc rối cũng rất quan trọng nữa mà thị trấn cần mau lẹ triển khai, đó là việc phân loại rác từ đầu nguồn. Vào những năm 1990 đề án phân loại rác từ đầu nguồn đã được người đứng đầu thành phố nhiệt tình ủng hộ và được triển khai thí điểm tại một vài quận. Tuy nhiên, chương trình này không hiệu quả nhất, trong đó có lý do người tiêu dùng phân loại rác nhưng sau cuối xe thu gom lại không có hệ thống phân loại. Mới đây, đô thị đã bình chọn lại và quyết tâm mở rộng triển khai chương trình này. Theo một số chuyên gia, việc phân loại rác từ đầu nguồn là bắt buộc tại các nước tiên tiến. Điều này không chỉ tạo điều kiện tiện lợi cho việc phân loại, thu gom, tái chế, xử lý rác mà còn rèn luyện ý thức bảo vệ môi trường của nhà máy. Ở những nước người ta lao lý rất chặt về phân loại rác, trường hợp bị phát hiện có sự lẫn lộn rác vô cơ, hữu cơ trong các thùng rác gia đình, chủ hộ bị phạt rất nặng và số tiền này sẽ dùng để thưởng cho người phát hiện.

Đến thời điểm hiện nay, 63 tỉnh thành Việt Nam vẫn đang trên hành trình tìm kiếm khoa học xử lý rác cho địa phương mình. Theo Bộ xây dựng, có ba khoa học xử lý rác được bộ này xác định suất đầu tư: công nghệ chế tạo rác thành phân vi sinh, viên nhiên liệu và đốt. Do chưa được định hướng về khoa học, tiêu chí bình chọn, lựa chọn nên mỗi địa phương tự tìm một kỹ thuật mà họ cho là yêu thích. bởi thế, rủi sẽ rất lớn cho môi trường khi dự án đã triển khai nhưng lại không chắc chắn các tiêu chí. về chuyện rác thải không còn là của riêng một địa phương nào, đó là điều chung của cả 92 triệu dân nên cần nhiều lắm một chiến lược tổng thể và được điều hành bởi một “tư lệnh” cho mặt trận này.