Các chỉ tiêu đánh giá doanh nghiệp thương mại thông qua hiệu quả kinh doanh

Khi xem xét hiệu quả kinh doanh của mỗi doanh nghiệp, cần phải dựa vào một hệ thống các tiêu chuẩn, các doanh nghiệp phải coi các tiêu chuẩn là mục tiêu phấn đấu. Có thể hiểu tiêu chuẩn hiệu quả là giới hạn, là mốc xác định ranh giới có hay không có hiệu quả. Nếu theo phương pháp so sánh toàn ngành có thể lấy giá trị bình quân đạt được của ngành làm tiêu chuẩn hiệu quả. Nếu không có số liệu của toàn ngành thì so sánh với các chỉ tiêu của năm trước. Cũng có thể nói rằng, các doanh nghiệp có đạt được các chỉ tiêu này mới có thể đạt được các chỉ tiêu về kinh tế. Hệ thống các chỉ tiêu đánh giá hiệu quả kinh doanh của doanh nghiệp bao gồm:

Nhóm chỉ tiêu tổng hợp của doanh nghiệp thương mại

Nhóm chỉ tiêu này phản ánh hiệu quả của toàn bộ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, bao gồm:

- Chỉ tiêu doanh thu trên 1 đồng chi phí của doanh nghiệp

Chỉ tiêu doanh thu trên 1 đồng chi phí của doanh nghiệp =
Doanh thu tiêu thụ sản phẩm trong kỳ của doanh nghiệp
Tổng chi phí và tiêu thụ trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết 1 đồng chi phí và tiêu thụ trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu. Chỉ tiêu này cao khi tổng chi phí thấp, do vậy nó có ý nghĩa khuyến khích các doanh nghiệp tìm ra các biện pháp giảm chi phí để tăng hiệu quả sản xuất kinh doanh.

- Chỉ tiêu doanh thu trên một đồng vốn sản xuất của doanh nghiệp

Sức sản xuất vốn của doanh nghiệp =
Doanh thu tiêu thụ sản phẩm trong kỳ của doanh nghiệp
Tổng vốn kinh doanh của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết hiệu quả sử dụng vốn kinh doanh của doanh nghiệp: một đồng vốn kinh doanh sẽ tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu. Do đó, nó có ý nghĩa khuyến khích các doanh nghiệp trong việc quản lý vốn chặt chẽ, sử dụng tiết kiệm và có hiệu quả đồng vốn kinh doanh.

- Chỉ tiêu doanh lợi theo chi phí của doanh nghiệp thương mại

Chỉ tiêu doanh lợi theo chi phí của doanh nghiệp =
Lợi nhuận trong kỳ của doanh nghiệp
Tổng chi phí và tiêu thụ trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết một đồng chi phí và tiêu thụ trong kỳ của doanh nghiệp thương mại tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

- Chỉ tiêu doanh lợi theo vốn kinh doanh của doanh nghiệp

Chỉ tiêu doanh lợi theo vốn kinh doanh của doanh nghiệp =
Lợi nhuận trong kỳ của doanh nghiệp
Tổng vốn kinh doanh trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp: một đồng vốn tạo ra được bao nhiêu đồng. Nó phản ánh trình độ sử dụng yếu tố vốn của doanh nghiệp.

- Chỉ tiêu doanh lợi theo doanh thu thuần của doanh nghiệp

Chỉ tiêu doanh lợi theo doanh thu thuần của doanh nghiệp =
Lợi nhuận trong kỳ của doanh nghiệp
Doanh thu thuần trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết doanh nghiệp tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận từ một đồng doanh thu thuần. Chỉ tiêu này có ý nghĩa khuyến khích doanh nghiệp tăng doanh thu, giảm chi phí hoặc tốc độ tăng doanh thu phải lớn hơn tốc độ tăng chi phí.

Chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng các yếu tố đầu vào cơ bản

* Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng lao động

- Chỉ tiêu năng suất lao động của doanh nghiệp

Chỉ tiêu năng suất lao động của doanh nghiệp =
Tổng giá trị kinh doanh tạo ra trong kỳ của doanh nghiệp thương mại
Tổng số lao động bình quân trong kỳ của doanh nghiệp thương mại
Chỉ tiêu này cho biết một lao động sẽ tạo ra được bao nhiêu đồng giá trị kinh doanh.

- Chỉ tiêu kết quả kinh doanh trên một đồng chi phí tiền lương của doanh nghiệp

Chỉ tiêu kết quả kinh doanh trên 1 đồng chi phí tiền lương của doanh nghiệp=
Doanh thu tiêu thụ sản phẩm trong kỳ của doanh nghiệp
Tổng chi phí tiền lương trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết 1 đồng chi phí tiền lương trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng doanh thu.

- Chỉ tiêu lợi nhuận bình quân tính cho một lao động của doanh nghiệp

Chỉ tiêu lợi nhuận bình quân tính cho một lao động của doanh nghiệp =
Lợi nhuận trong kỳ của doanh nghiệp
Tổng số lao động bình quân trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết bình quân một lao động trong kỳ tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

- Hệ số sử dụng lao động của doanh nghiệp

Hệ số sử dụng lao động của doanh nghiệp =
Tổng số lao động được sử dụng của doanh nghiệp
Tổng số lao động hiện có của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết trình độ sử dụng lao động của doanh nghiệp.

- Hệ số sử dụng thời gian lao động của doanh nghiệp

Hệ số sử dụng thời gian lao động của doanh nghiệp =
Tổng thời gian lao động thực tế của doanh nghiệp
Tổng thời gian lao động định mức của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này phản ánh thời gian lao động thực tế so với thời gian lao động định mức, nó cho biết tình hình sử dụng thời gian lao động trong doanh nghiệp.

* Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả sử dụng vốn cố định của doanh nghiệp

- Sức sản xuất vốn cố định của doanh nghiệp

Sức sản xuất vốn cố định của doanh nghiệp =
Doanh thu tiêu thụ sản phẩm trong kỳ của doanh nghiệp
Vốn cố định bình quân trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết một đồng vốn cố định trong kỳ sẽ tạo ra bao nhiêu đồng doanh thu.

- Sức sinh lợi vốn cố định của doanh nghiệp

Sức sinh lợi vốn cố định của doanh nghiệp =
Lợi nhuận trong kỳ của doanh nghiệp
Vốn cố định bình quân trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết một đồng vốn cố định trong kỳ sẽ tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

- Hiệu suất sử dụng thời gian làm việc của máy móc thiết bị của doanh nghiệp

Hiệu quả sử dụng thời gian làm việc của máy móc thiết bị của doanh nghiệp =
Thời gian làm việc thực tế của doanh nghiệp
Thời gian làm việc theo kế hoạch của doanh nghiệp
- Hệ số sử dụng tài sản cố định của doanh nghiệp

Hệ số sử dụng tài sản cố định của doanh nghiệp =
Tổng tài sản cố định được huy động của doanh nghiệp
Tổng tài sản cố định hiện có của doanh nghiệp
- Hệ số đổi mới tài sản cố định của doanh nghiệp

Hệ số đổi mới tài sản cố định của doanh nghiệp =
Tổng giá trị tài sản cố định được đổi mới của doanh nghiệp
Tổng tài sản cố định hiện có của doanh nghiệp
* Nhóm chỉ tiêu đánh giá hiệu quả vốn lưu động của doanh nghiệp:

- Sức sản xuất vốn lưu động của doanh nghiệp

Sức sản xuất vốn lưu động của doanh nghiệp =
Doanh thu tiêu thụ sản phẩm trong kỳ của doanh nghiệp
Vốn lưu động bình quân trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này phản ánh một đồng vốn lưu động trong kỳ sẽ tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.

- Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động của doanh nghiệp

Hệ số đảm nhiệm vốn lưu động của doanh nghiệp =
Vốn lưu động bình quân trong kỳ của doanh nghiệp
Doanh thu thuần của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết cần bao nhiêu đồng vốn lao động đảm nhiệm để tạo ra một đồng doanh thu.

- Số vòng quay vốn lưu động của doanh nghiệp

Số vòng quay vốn lưu động của doanh nghiệp =
Doanh thu thuần của doanh nghiệp
Vốn lưu động bình quân trong kỳ của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ việc sử dụng vốn lưu động có hiệu quả và ngược lại.

- Thời gian một vòng quay của doanh nghiệp

Thời gian một vòng quay của doanh nghiệp =
Thời gian kỳ phân tích của doanh nghiệp
Số vòng quay vốn lưu động của doanh nghiệp
Chỉ tiêu này cho biết số ngày để vốn lưu động quay được một vòng. Thời gian này càng ngắn thì hiệu quả sử dụng vốn lưu động càng cao và ngược lại.